Program "Rodzina 500+"

Od 1 lipca 2019 roku świadczenie wychowawcze przysługuje na  wszystkie dzieci do 18. roku życia, bez względu na dochody uzyskiwane przez rodzinę.

Ważne zmiany od 1 lipca:

Brak wymogu ustalenia alimentów.

Od 1 lipca 2019 r. przyznanie prawa do świadczenia wychowawczego nie wymaga już ustalenia alimentów na dziecko od drugiego rodzica w przypadku wniosków składanych przez rodziców samotnie wychowujących dziecko. Odpada więc czasochłonna weryfikacja wymogu ustalenia alimentów na dziecko..

Wprowadzenie szczególnego 3-miesięcznego terminu, liczonego od dnia urodzenia dziecka, na złożenie wniosku o świadczenie wychowawcze na nowo narodzone dziecko 

Od 1 lipca  2019 r. rodzice mają aż 3 miesiące od dnia urodzenia dziecka na złożenie wniosku o przyznanie świadczenia wychowawczego. Złożenie wniosku w tym czasie gwarantuje przyznanie świadczenia z wyrównaniem od dnia narodzin dziecka. Do tej pory świadczenie wychowawcze przysługiwało od miesiąca złożenia wniosku.

Istotne jest, że powyższe rozwiązanie dotyczy dzieci urodzonych po 30 czerwca 2019 r. Rozwiązanie dotyczy odpowiednio także opiekuna prawnego i opiekuna faktycznego dziecka.

Wprowadzenie rozwiązania pozwalającego na przyznanie, z zachowaniem ciągłości, świadczenia wychowawczego drugiemu z rodziców dziecka w przypadku śmierci rodzica, któremu świadczenie zostało przyznane na dany okres lub który zmarł przed rozpatrzeniem złożonego wniosku.

Rozwiązanie to pozwala na przyznanie, z zachowaniem ciągłości, świadczenia wychowawczego drugiemu z rodziców dziecka w przypadku śmierci rodzica, któremu świadczenie zostało przyznane na dany okres lub śmierci rodzica który złożył wniosek o świadczenie ale zmarł przed jego rozpatrzeniem. Aby zachować ciągłość świadczenia rodzic, który został z dzieckiem musi złożyć wniosek w terminie 3 miesięcy od dnia śmierci rodzica, który do tej pory pobierał świadczenie wychowawcze.

Istotne jest że powyższe rozwiązanie ma zastosowanie do spraw, w których śmierć rodzica nastąpiła po dniu 30 czerwca 2019 r.

Według stanu prawnego obowiązującego do 30 czerwca 2019 r., w przypadku śmierci rodzica, na którego wydano decyzję przyznającą świadczenie wychowawcze, z dniem jego śmierci prawo do przyznanego świadczenia wygasało, gdyż jest to świadczenie osobiste, niezbywalne i niepodlegające dziedziczeniu. W konsekwencji, świadczenie to nie przechodziło „z automatu” na drugiego z rodziców dziecka lecz musiał on złożyć nowy wniosek o świadczenie wychowawcze, na podstawie którego świadczenie przyznawane było od miesiąca złożenia przez niego wniosku.

Uproszczone procedury

Z uwagi na rezygnację z kryterium dochodowego przy ustalaniu prawa do świadczenia wychowawczego nastąpiło zdecydowane skrócenie wniosku. Ponadto pracownicy gminni nie są już obciążeni koniecznością ustalania dochodów rodziny ubiegającej się o wsparcie zarówno w momencie startu okresu świadczeniowego jak i w jego trakcie. Rezygnacja z kryterium dochodowego oznacza również, że znacznemu zmniejszeniu ulegnie zakres przekazywanych przez samorządy sprawozdań z realizacji ustawy. 

Ponadto, zlikwidowany zostaje obowiązek rozstrzygania o przyznaniu świadczenia wychowawczego w drodze decyzji admnistracyjnej, na wzór bardzo dobrze przyjętego rozwiązania w programie „Dobry start”,  Osoba otrzymywać będzie automatycznie generowaną i przesyłaną na adres poczty elektronicznej informację o przyznaniu świadczenia lub w przypadku braku poczty elektronicznej informację będzie mogła odebrać osobiście. Nieodebranie informacji o przyznaniu świadczenia wychowawczego nie wstrzymuje wypłaty tego świadczenia.

Kolejną ważną zmianą, mającą wpływ na zmniejszenie kosztów realizacji zadania jest przesunięcie okresu świadczeniowego i związanego z nim okresu składania wniosków.

Wprowadzone zmiany przewidują od 2021 r. znaczące przesunięcie momentu składania wniosków o świadczenie wychowawcze na nowy okres świadczeniowy (z lipca na luty), jak i samego okresu świadczeniowego (dotychczasowy październik – wrzesień na czerwiec – maj). Pozwoli to na bardziej racjonalne rozłożenie pracy w gminach realizujących świadczenia dla rodzin. Dotychczasowe przepisy przewidywały, że rodziny składały wnioski o wszystkie świadczenia (świadczenie wychowawcze, świadczenie dobry start, świadczenia rodzinne i świadczenia z funduszu alimentacyjnego) w tym samym momencie, co powodowało spiętrzenie pracy realizatorów świadczeń przede wszystkim w drugiej połowie roku.

Istotne jest, że w sprawach z wniosków o świadczenie wychowawcze składanych od 1 lipca br., prawo do świadczenia wychowawczego jest ustalane na szczególny, wydłużony okres, który potrwa do dnia 31 maja 2021 r., bez konieczności składania kolejnego wniosku w 2020 r. Zaś od 2021 r., będzie funkcjonować docelowy, roczny okres świadczeniowy trwający od dnia 1 czerwca do 31 maja następnego roku.